وینستون چرچیل، نخست وزیر سابق بریتانیا، زمانی که حزب او حاکمیت بریتانیا را در اختیار داشت، پیش از انتخابات میان دوره‌ای ادعا کرده بود که حزب او پیروز انتخابات خواهد شد؛ اما وقتی نتایج آن انتخابات خبر از پیروزی حزب رقیب چرچیل داد، او در پاسخ به خبرنگاران گفت: « من ادعا کردم که در انتخابات پیروز می‌شویم و الان هم می‌گویم که پیروز شده‌ایم! کدام پیروزی از این بالاتر که قدرت ما به حدی برسد که به مخالفان خود حق سخن گفتن و اجازه آزادی و فعالیت بدهیم؟ بزرگترین پیروزی یک حزب همین است.»
چرا باید مغالطات را بخوانیم؟
در واقع آنچه که چرچیل خواسته یا ناخواسته گرفتارش شده بود نوعی مغالطه است که به آن مغالطه «تغییر تحریف» می‌گویند. به گونه‌ای که افراد سعی می‌کنند برای توجیه اظهارات اولیه خود، معنای کلمات را تغییر دهند. اما جالب است بدانیم که این تنها یکی از ده‌ها نوع مغالطه‌ای است که ممکن است در ارتباط با دیگران، تبلیغات تلویزیونی، مناظرات سیاسی و … شاهد آن باشیم و یا خود گرفتار آن شویم.
زمان هایی در زندگی همه ما وجود دارد که حتی اگر نخواهیم مجبور هستیم درباره موضوعی بحث و مناظره کنیم. گاهی هم حتی اگر خودمان در گود بحث نباشیم، نظاره‌گر بحث‌های سیاسی یا اجتماعی پیرامون موضوعی بوده‌ایم. در این شرایط معمولا هر طرف سعی می‌کند تا با بیان استدلال‌هایی نظر خودش را به کرسی بنشاند. همچنین در طول روز با تبلیغات شرکت‌های مختلف رو به رو هستیم که برای تشویق ما به خرید از آنها و یا برای تخریب رقبا از ترفند‌هایی استفاده کرده‌اند. بنابراین امکان مواجهه همه ما با مغالطات در زندگی روزمره وجود دارد. بعد از خواندن کتاب مغالطات متوجه می‌شویم که چقدر از مباحثات روزمره و غیرروزمره ما حاوی مغالطه بوده یا هستند و این موضوع به ما در شناخت بهتر مغالطات در استدلال‌های دیگران و همچنین گرفتار نشدن خودمان در دام مغالطات کمک می‌کند.
مغالطه چیست؟
علی اصغر خندان در کتاب مغالطات تلاش کرده است تا ما را با مفهوم مغالطه و راه‌های شناسایی آن آشنا کند. ابن رشد به بیان ساده مغالطه را اینگونه تعریف می‌کند: «همانطور که برخی مردم واقعا عابد هستند و برخی به ظاهر عابد، همانطور که برخی از طلا و نقره‌ها واقعی هستند و برخی تقلبی، هچنین برخی استدلال‌ها نیز واقعا استدلال اند و بعضی به ظاهر استدلال هستند و در واقع اشتباهند. به این استدلال‌ها مغالطه می‌گوییم. به عبارت دیگر اگر می‌خواهیم کسی در چشم ما نگاه نکند و سیاه را سفید جلوه ندهد (و بالعکس)، باید درباره مغالطات رایج آگاهی کسب کنیم.
مغالطات در واقع زیر مجموعه علم منطق است. علم منطق به ما در بهتر استدلال کردن و شناخت مغالطات کمک می‌کند. کتاب مغالطات نوشته علی اثر خندان از آن دست کتاب هاییست که حتی اگر آگاهی چندانی درباره علم منطق نداشته باشید به راحتی می‌توانید آن را بخوانید و راهبرد‌های آن را در زندگی به کار بگیرید. یکی از عوامل بازدارنده برای خواندن اینگونه کتاب‌ها معمولا ترس از تخصصی بودن آن است؛ اما این کتاب با زبانی ساده و همه فهم درک خوبی از علم منطق و مغالطات ارائه می‌کند.
کتاب مغالطات علی اصغر خندان
درباره کتاب
خندان در کتاب مغالطات تلاش کرده است تا بر خلاف بسیاری از کتاب‌های مشابه، طبقه‌بندی نوینی از مغالطات بر حسب محل ارتکاب آن ارائه دهد و بر همین اساس آنها را در پنج دسته هنگام بیان یک قضیه ساده، ادعای بدون استدلال، مغالطات مقام نقد، مغالطات مقام دفاع و مغالطه در استدلال قرار داده است. همچنین در پایان هر فصل برای آشنایی بهتر و آزمایش خودمان در مواجهه با مغالطات چند سوال و تمرین نیز ارائه شده است.
آنطور که نویسنده در مقدمه کتاب ذکر کرده است، مغالطات اقتباس و ترجمه‌ای از کتابی با همین نام اثر مادسن پیری است که نویسنده تلاش کرده است تا با اضافه کردن بخش‌هایی به آن و همچنین ارائه مثال‌های بومی آن را برای مخاطب ایرانی خواندنی‌تر کند. همچنین استفاده از کاریکاتور‌های مرتبط با برخی از مغالطات به جذاب‌تر شدن کتاب کمک کرده است. مغالطات کتاب برگزیده دانشجویی در سال 1380 است و تاکنون بارها تجدید چاپ شده است. خواندن این کتاب به همه کسانی که به دنبال تشخیص حق و باطل توصیه می‌شود.
شما می توانید این کتاب را با قیمتی کمتر از یک پنجم کتاب چاپی در کتابخوان الکترونیکی پژوهان مطالعه کنید.
معرفی ارائه شده در پشت جلد کتاب
برخى، به عمد یا غیر عمدى، به گونه اى استدلال مى آورند که در ظاهر صحیح است، اما معنا و محتوایى بسیار خطا آلود و مغلطه آمیز دارد. پى آمدِ ناگوار این خطاها و مغلطه ها کم نیست. لذا شناخت آنها از چند جنبه براى هر انسانى ضرورى است: ۱٫ شخصاً از مغالطه پرهیز کند؛ ۲٫ آگاهى یابد تا دیگران او را از این راه فریب ندهند و ۳٫ گرفتاران مغالطه را نجات دهد
نام کتاب: مغالطات
نویسنده: علی اصغر خندان
ناشر: بوستان کتاب قم
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.