هنگامی که سخن از راه‌های کسب درآمد از طریق کتاب، یا کارآفرینی با کتاب به میان می‌آید بسیاری از مشاغل مربوط به صنعت نشر مانند انتشارات، صفحه‌آرایی، نمایه‌سازی، و طراحی جلد، در ذهن ما تداعی می‌شود، اما در این نوشته می‌خواهم به جنبه دیگری از راه‌های کسب درآمد از طریق کتاب، یعنی روش «استفاده از محتوای کتاب‌ها برای کسب درآمد» بپردازم.
فضای رقابتی میان شرکت‌های تجاری و همچنین مؤسسات خدماتی، برای بازاریابی و جذب مشتری، و ظهور فضاهای جدیدی مانند رسانه‌های اجتماعی و وبسایت‌ها برای بازاریابی، سبب شده است تا نوع جدیدی از بازاریابی به نام بازاریابی محتوایی رونق بگیرد. بازاریابی محتوایی تکنیکی جدید برای جذب و جلب مشتری است. بازاریابی محتوایی یعنی خلق و توزیع محتوای ارزشمند، مرتبط و مداوم، با هدف جذب مخاطب مشخص و تعریف‌شده، و برانگیختن عملی سودآور از سوی مشتری. در واقع در این سبک از بازاریابی، به جای استفاده از روش‌های تهاجمی برای ترغیب مشتریان، سعی می‌شود با ارائه بینش و اطلاعات مناسب به مشتریان، آنها را برای خرید محصول ترغیب کند؛ با این تفاوت که آنها با میل خود این کار را انجام می‌دهند. به طور خلاصه می‌توان گفت بازاریابی محتوایی، ترجیح می‌دهد به جای «کشیدن مشتری»، از استراتژی «هل دادن مشتری» استفاده کند.
کپی‌رایتینگ(copywriting) عنوان شغلی جدیدی است که این روزها در زمینه تولید محتوا به وجود آمده است. البته این مفهوم با مفهوم کپی‌رایت(copy right) به معنی «حق مالکیت معنوی» که در رشته تحصیلی خودمان بیشتر با آن سر و کار داریم متفاوت است. کپی‌رایترها با استفاده از فن نویسندگی، بازاریابی و فروش برای افراد، شرکت‌ها، برندها و یا هر مجموعه‌ای که قصد ارائه کالا یا خدمات را داشته باشد، مطلب می‌نویسند.
برای تولید محتوای مناسب، به اطلاعات مناسب نیاز است. برای به دست آوردن اطلاعات نیز می‌توان از محمل‌های اطلاعاتی گوناگون مانند کتاب، مقاله، عکس، و ویدیو بهره گرفت. کتاب‌ها یکی از قدیمی‌ترین و کاربردی‌ترین محمل‌های اطلاعاتی هستند که می‌توان برای تولید محتوا از آنها بهره گرفت. در ادامه به تعدادی از کاربردهای کتاب در زمینهٔ تولید محتوا می‌پردازم.
۱. نقش کتاب در نویسندگی
یکی از مهم‌ترین پیش‌نیازهای تولید محتوا، مهارت نویسندگی است و شاید بتوان گفت یکی از تاثیرگذارترین عوامل گسترش مهارت نویسندگی، خواندن کتاب‌های نویسندگان چیره‌دست و ماهر است. هر چه شما کتاب‌های بیشتر و بهتری بخوانید، مهارت نویسندگی‌تان افزایش می‌یابد.
چندی پیش، به همراه چند دانشجوی دیگر از رشته‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی و کامپیوتر، در شرکتی تازه‌کار که در زمینه تولید محتوا برای شرکت‌ها و سازمان‌ها فعالیت می کند، مشغول به کار شدم. در همین مدت کوتاه که از همکاری‌ام با این شرکت می‌گذرد، به تفاوت چشمگیر میان دانشجویان رشته علم اطلاعات و دانشجویان رشتهٔ کامپیوتر، در زمینهٔ تولید محتوا و میزان مهارت نویسندگی ، پی برده‌ام. این تفاوت شاید در یک چیز خلاصه شود و آن «کتاب» است. ما دانشجویان علم اطلاعات و دانش‌شناسی به دلیل مطالعهٔ بیشتر و همچنین به دلیل گذراندن درس‌هایی مانند روابط عمومی، آیین نگارش علمی، و روش تحقیق، نسبت به دانشجویان رشتهٔ کامپیوتر، مهارت بیشتری در «نوشتن» و «تولید محتوا» داریم و این موضوع سبب شد تا بارها از سوی مدیران شرکت مورد تشویق قرار بگیریم.
۲. استفاده از محتوای کتاب در تولید محتوا
در شغل تولید محتوا، ممکن است شما با شرکت‌هایی همکاری کنید که هر کدام در حوزه‌های گوناگون فعالیت می‌کنند؛ بنابراین باید در زمینه‌های گوناگون به تولید محتوا بپردازید. یکی از عواملی که کمک بسیاری در تولید محتوا می‌کند شناخت کتاب در زمینه‌های مختلف و اطلاع از محتوای کتاب‌هاست. همچنین اگر فردی پرمطالعه باشید می‌توانید از دانشی که با مطالعه کتاب‌ها به دست آورده‌اید در جریان تولید محتوا استفاده کنید.
برای مثال زمانی که در حال نوشته مقاله‌ای با موضوع «10 فیلمی که هر کارآفرین باید ببیند» بودم، استفاده از نقل‌قولی از کتاب «اعتماد به نفس» از برایان تریسی که هم‌زمان مطالعه می‌کردم، به زیباتر و بهتر شدن نوشته‌ام کمک فراوانی کرد.
۳. تولید محتوا با نقد کتاب
یکی از محتواهای مورد علاقه شرکت‌ها و افرادی که با شما کار می‌کنند، معرفی و نقد کتاب در حوزه فعالیت آنهاست. متخصصان علم اطلاعات و دانش‌شناسی می‌توانند با مرور کتاب و با استفاده از تکنیک‌های نقد کتاب، محتوای بسیار مناسبی در این زمینه تولید کنند.
با تحصیل در رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی و با تجربهٔ کوتاهی که در عرصه تولید محتوا دارم، بر این باورم که تولید محتوا می‌تواند یکی از فرصت‌های شغلی مناسب برای دانش‌آموختگان رشتهٔ ما باشد؛ چرا که مهارت‌های دانشجویان این رشته، به‌ویژه مهارت‌های دستیابی به اطلاعات و همچنین دوستی و انس بیشتر با کتاب، می‌تواند نقطهٔ قوتی برای آنها در عرصهٔ تولید محتوا باشد و آنها از این طریق می‌توانند لیاقت‌های خود را در این جایگاه شغلی به اثبات برسانند. البته برای موفقیت در این فرصت شغلی، مهارت‌های مهم دیگری مانند آشنایی با seo، نرم‌افزارهایی مانند وُرد، فتوشاپ و فناوری‌های اطلاعاتی نیز مورد نیاز است که پیشنهاد می‌شود با همت دانشجویان و کمک اساتید، این مهارت‌ها نیز در قالب کارگاه‌ها یا حتی کلاس‌های درسی، به دانشجویان آموزش داده شود.
پی نوشت: این یادداشت پیش از این درشماره دوم نشریه علمی دانشجویی دانشگاه خوارزمی «دژنبشت» منتشر شده بود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.